Polifonia – unikalny cykl spotkań łączących literaturę i muzykę
Polifonia to wyjątkowy cykl spotkań autorskich, koncertów i rozmów kulturalnych organizowanych przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Gdyni, który przez lata stanowił jedną z najciekawszych inicjatyw kulturalnych w regionie. Jego ideą było łączenie świata literatury z innymi formami wyrazu – szczególnie z muzyką, ale także z teatrem, sztukami wizualnymi i reportażem. Wydarzenia odbywały się cyklicznie – raz na kilka tygodni – w różnych filiach biblioteki, a także w przestrzeniach miejskich otwartych na kulturę.
Literatura w dialogu z dźwiękiem
Jak wyglądały spotkania?
Każde spotkanie w ramach cyklu Polifonia miało swój motyw przewodni, wokół którego budowano scenariusz wydarzenia. Były to zarówno tematy literackie – jak np. „Miasto w opowieściach”, „Słowo i pamięć”, „Reportaż na głos” – jak i bardziej eksperymentalne, np. „Wiersze do grania” czy „Cisza między zdaniami”. Program wieczoru zazwyczaj rozpoczynał się od prezentacji literackiej: czytania na żywo, rozmowy z autorem lub krótkiego wykładu. Następnie scena oddawana była muzyce – od kameralnych występów instrumentalnych, przez elektronikę, po muzykę alternatywną i jazz.
Spotkania nie miały charakteru akademickiego czy sztywno moderowanego – stawiały na bliskość, dialog i otwartość. W wielu przypadkach publiczność była aktywnym uczestnikiem wydarzenia, a nie tylko jego odbiorcą. Niektóre edycje przybierały formę hybrydową: część literacka była transmitowana online, a część muzyczna odbywała się na żywo. Bywały też warsztaty towarzyszące głównym wydarzeniom – np. zajęcia z kreatywnego pisania, pracy z głosem czy tworzenia muzyki z wykorzystaniem archiwalnych nagrań.
Goście cyklu – pisarze, muzycy, artyści interdyscyplinarni
Na scenie Polifonii gościli zarówno znani twórcy polskiej kultury, jak i lokalni artyści związani z Gdynią i Trójmiastem. Wśród zaproszonych autorów znajdowali się m.in. reportażyści, poeci, autorzy literatury pięknej oraz twórcy książek dla dzieci i młodzieży. Równie często pojawiali się artyści dźwiękowi, muzycy eksperymentalni oraz kompozytorzy, którzy na co dzień pracują z tekstem, głosem i warstwą narracyjną.
Polifonia była przestrzenią dla spotkań nieoczywistych: połączeń, które nie powstałyby w innych okolicznościach. To tutaj można było usłyszeć recytację poezji przy akompaniamencie wiolonczeli, rozmowy o literaturze z perspektywy muzyka czy koncert oparty na słowach z książek. Wartością cyklu było także otwieranie się na nowe głosy – dzięki partnerstwom z uczelniami artystycznymi i szkołami muzycznymi, na scenie często debiutowali młodzi twórcy.
Zdjęcia
Dlaczego warto wracać do Polifonii?
Jak Polifonia wpisywała się w misję biblioteki?
Jednym z celów strategicznych Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni było zawsze rozwijanie kultury czytelniczej w sposób nowoczesny i angażujący. Polifonia idealnie wpisała się w tę misję, pokazując, że literatura nie musi być „martwym” tekstem, lecz może żyć na scenie, w rozmowie, w dźwięku. Projekt łączył różne środowiska – od miłośników książek, przez melomanów, po osoby związane z teatrem i sztuką współczesną.
Cykl miał również wymiar edukacyjny i integracyjny – spotkania były otwarte, bezpłatne i często odbywały się w przestrzeniach przyjaznych dla osób z niepełnosprawnościami. Uczestnictwo w wydarzeniach nie wymagało specjalistycznej wiedzy – wystarczyła ciekawość i chęć doświadczenia czegoś nowego. Dzięki temu Polifonia przyciągała różnorodną publiczność: od studentów po seniorów, od pasjonatów literatury po osoby, które dopiero rozpoczynały swoją przygodę z kulturą.
Archiwum Polifonii – co warto obejrzeć i przeczytać?
Choć cykl Polifonia nie jest obecnie kontynuowany, jego dziedzictwo zostało częściowo udokumentowane i nadal dostępne. W archiwum biblioteki można znaleźć plakaty wydarzeń, opisy poszczególnych edycji, a także nagrania wideo i audio z wybranych spotkań. Część z nich była transmitowana online, co daje możliwość powrotu do najciekawszych momentów – np. rozmowy z autorami, fragmenty występów muzycznych czy relacje fotograficzne.
W przyszłości planowane jest uporządkowanie i udostępnienie archiwum Polifonii w formie cyfrowej, jako inspiracji dla innych instytucji i odbiorców. Cykl może stać się punktem odniesienia dla nowych inicjatyw, które chcą łączyć literaturę z innymi dziedzinami sztuki. Jeśli chcesz poznać atmosferę tamtych wydarzeń, zachęcamy do śledzenia mediów społecznościowych biblioteki, gdzie od czasu do czasu pojawiają się wspomnienia, cytaty i archiwalne materiały przypominające o tym niezwykłym projekcie.